کد مطلب:106742 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:155

حکمت 040











[صفحه 447]

امام (ع) به یكی از یارانش كه بیمار بود فرمود: (خداوند، رنج تو را باعث برطرف شدن گناهانت قرار داده، البته بیماری پاداشی ندارد، اما گناهان را از بین می برد، و آنها را مانند برگ درختان می ریزد، بلكه پاداش در گروی گفتار زبان و كردار دست و پاهاست، خداوند پاك- هر كه را از بندگانش بخواهد- به دلیل شایستگی و پاكدلی وارد بهشت می سازد). سیدرضی- خدایش رحمت كند- می گوید: مقصود امام (ع) این است كه بیماری خود پاداشی ندارد، زیرا بیماری از قبیل چیزهای است كه سزاوار عوض دادن است، از آن رو كه فعل خدای متعال از بیماری و درد و نظیر اینها نسبت به بنده عوض دارد، اما مزد و پاداش تنها در برابر كاری است كه بنده انجام می دهد، بنابراین امام (ع) فرق بین عوض و پاداش را بر اساس علم فراوان و اندیشه ی رسای خود بیان كرده است. امام (ع)، برای صحابی خود، بدانچه امكان داشت دعا فرموده است، كه همان از بین رفتن گناهان به وسیله ی بیماری است، اما برای او اجر و مزد نخواسته است، با این استدلال كه بیماری پاداش ندارد. راز مطلب این است كه اجر و پاداش در گرو كارهایی است كه باید انجام گیرد، همانطوری كه امام (ع) با این بیان اشاره فرموده است: بر

استی كه پاداش در گفتار و... پاهاست. امام (ع) عبارت: اقدام (پاها) را از اقدام به عبادت، و همینطور، هر ترك عادتی كه مانند روزه گرفتن و امثال آن به منزله ی انجام كاری می باشد. كنایه آورده است. و لیكن بیماری نه كار بنده است و نه ترك عملی كه معمولا انجام می گیرد. اما این كه بیماری، گناهان را از بین می برد به دو جهت است: 1- براستی نیروی شهوت و غضب بیمار، كه ریشه ی تمام گناهان و مفاسد است. شكسته و سست می شود. 2- اقتضای بیماری این است كه انسان، در آن حال، با توبه و پشیمانی از گناه به طرف پروردگارش باز می گردد و تصمیم بر ترك آن قبیل كارها می گیرد، همانطوری كه خدای تعالی فرموده است: اذا مس الانسان الضر دعانا لجنه او قاعدا او قائما. به این ترتیب آن گناهان كه در حقیقت نفس جایگزین نشده اند، بزودی از بین می روند، و گناهانی كه به صورت ملكه درآمده اند، بسا كه در طول بیماری، با ادامه ی پشیمانی و بازگشت به جانب خدا، برطرف می گردند. امام (ع) كلمه ی حط: نابودی را برای نابودی گناهان استعاره آورده از باب تشبیه- در قدرت نابود سازی و زدودن- به محو كردن اوراق كتاب. آنگاه امام (ع) با عبارت: ان الله... بر این نكته توجه داده است كه هرگ

اه بنده ی خدا- با صدق نیت و با قلبی پاك- رنج بیماری خود را به حساب خدا بگذارد، این خود، زمینه ی رسیدن اجر و پاداش بر او شده و باعث ورود او به بهشت می گردد. و از بین بردن ملكاتی كه با قصد قرب به خدا همراهند نیز وارد در این قسمتند. سخن سیدرضی- رحمه الله- به روش مذهب معتزله است.


صفحه 447.